تاثیر ورزش بر متابولیسم چربی
ورزش با افزایش میزان مصرف انرژی، به سوزاندن چربی کمک می‌کند. همچنین، ورزش می‌تواند حساسیت بدن به انسولین را بهبود بخشد که این امر به تنظیم قند خون و کاهش ذخیره چربی کمک می‌کند.
چربی بدن همواره موضوعی بحث‌برانگیز بوده است. بسیاری آن را دشمن سلامتی می‌دانند و تلاش می‌کنند تا با رژیم‌های غذایی سخت و ورزش‌های طاقت‌فرسا از شر آن خلاص شوند. اما آیا واقعاً چربی بدن اینقدر بد است؟ جفری هوروویتز، استاد فیزیولوژی ورزش در دانشکده حرکت‌شناسی دانشگاه میشیگان، معتقد است که ما از کارکرد واقعی چربی بدن غافل مانده و آن را فراموش کرده‌ایم: «چربی‌های بدن، به‌ویژه چربی‌های زیرپوستی (بر خلاف چربی‌های احشایی) اهمیت زیادی برای بدن دارند و مثل یک منبع مهم برای ذخیره انرژی عمل می‌کنند که به بدن کمک می‌کند در مواقع نیاز تا انرژی لازم را تامین کند.» 🧐
در مطالعه جدیدی که روز سه‌شنبه در مجله «متابولیسم طبیعت» (Nature Metabolism) منتشر شد، هوروویتز و تیمش دریافتند که چربی شکم‌ــ مشخصا چربی زیرجلدی که درست زیر پوست ذخیره شده، در افراد چاقی که به طور منظم ورزش هوازی می‌کنند، در مقایسه با افرادی که ورزش نمی‌کنند، سالم‌تر است. 🏃♂️
طبق این پژوهش، نوع چربی موجود در بدن افرادی که درصد چربی بدن آنان مشابه است، بر اساس عادات ورزشی درازمدت آن‌ها، متفاوت است. 🤔
هورویتز و تیمش ۳۲ نفر با اضافه وزن یا چاقی را که نیمی از آن‌ها زن و نیمی دیگر مرد بودند، بررسی کردند. از این تعداد ۱۶ نفر به مدت حداقل دو سال دست‌کم چهار بار در هفته ورزش کرده بودند‌ــ متوسط ورزش منظم در واقع ۱۱ سال بود‌ــ در حالی که بقیه بیشتر سبک زندگی بی‌تحرک داشتند. 🧘♀️
سن، جنسیت، درصد چربی بدن و شاخص توده بدن افراد هم مدنظر گرفته شد.
محققان از بافت چربی شکم هر فرد نمونه‌هایی گرفتند و مقدار جریان خون در بافت چربی، نشانگرهای التهاب و سفتی و فیبری بودن بافت را اندازه‌گیری کردند. 🔬
طبق نتایج به‌دست‌آمده، ورزش در بافت چربی شکم نوعی تغییرات بیولوژیکی و ساختاری ایجاد می‌کند که خطر ابتلا به بیماری قلبی و اختلالات متابولیک مانند دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد. ❤️🩹
بافت چربی افرادی که منظم ورزش می‌کردند، کمتر سفت و فیبری بود؛ آنچه به چربی‌های زیرپوستی امکان می‌دهد برای ذخیره چربی، یکی از منابع اصلی انرژی بدن، منبسط شوند. 📈
با اینکه گسترش سلول‌های چربی و افزایش توان ذخیره چربی احتمالا چیز بدی به نظر برسد، در واقع از نظر سلامتی بهتر از داشتن بافت چربی غیرمنعطف است. زیرا اگر فرد چربی اضافه کند و بدنش نتواند آن را در سلول‌های چربی زیرجلدی ذخیره کند، این چربی به صورت نوعی چربی خطرناک‌تر به نام چربی احشایی ذخیره می‌شود. ⚠️
چربی احشایی در عمق شکم ذخیره می‌شود و دور اندام‌های داخلی را احاطه می‌کند. محققان مدت‌ها است تایید کرده‌اند که این نوع چربی با مشکلات سلامتی و افزایش خطر ابتلا به بیمار‌هایی قلبی و دیابت مرتبط است. 📉
این مطالعه همچنین نشان می‌دهد که بافت چربی در افرادی که ورزش می‌کنند، کمتر ملتهب است و رگ‌های خونی بیشتری دارد که بر تاثیر ورزش بر بافت چربی مهر تایید می‌زند، زیرا وجود رگ‌های خونی بیشتر در سلو‌ل‌ها نشان می‌دهد که آن‌ها بیشتر در حال متابولیزه کردن‌اند. این یعنی افرادی که بیشتر ورزش می‌کنند، صرف نظر از شاخص توده بدنی، بهتر می‌توانند از انرژی ذخیره‌شده در چربی بدنشان استفاده کنند؛ آنچه از بیشتر بودن پروتئین‌های مرتبط با سوزاندن چربی در بافت چربی آنان خبر می‌دهد. 💪
این نتایج در واقع یافته‌های مطالعات دیگر را که نشان داده‌اند شاخص توده بدنی (بی‌ام‌آی) یا میزان چربی ذخیره‌شده در بدن لزوما نشان‌دهنده سلامتی نیست، تایید می‌کند. 🧐
به عبارت دیگر، صرف داشتن وزن کم یا BMI پایین به معنای سالم بودن نیست. بلکه کیفیت چربی بدن و نحوه توزیع آن اهمیت بیشتری دارد.
همانطور که اشاره شد، دو نوع اصلی چربی در بدن وجود دارد: چربی زیرپوستی و چربی احشایی. 🔍
ورزش منظم می‌تواند به کاهش چربی احشایی و بهبود کیفیت چربی زیرپوستی کمک کند.
ورزش نه تنها به سوزاندن کالری و کاهش وزن کمک می‌کند، بلکه تاثیرات مثبتی بر بافت چربی دارد. 🤸♀️
| ویژگی | چربی زیرپوستی | چربی احشایی |
|---|---|---|
| محل ذخیره | زیر پوست | اطراف اندام‌های داخلی |
| تاثیر بر سلامتی | عایق حرارتی، محافظت از اندام‌ها، ذخیره انرژی | افزایش خطر بیماری‌های قلبی، دیابت و سرطان |
| انعطاف‌پذیری | منعطف‌تر | سفت‌تر |
| جریان خون | بیشتر | کمتر |
به یاد داشته باشید که هر فردی منحصر به فرد است و نیازهای تغذیه‌ای و ورزشی متفاوتی دارد. قبل از شروع هر برنامه جدید، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
چربی نه تنها یک بافت ذخیره انرژی است، بلکه نقش مهمی در تولید هورمون‌ها، جذب ویتامین‌ها و محافظت از اندام‌های داخلی دارد. حفظ تعادل سالم چربی بدن برای سلامت کلی ضروری است.
ورزش با افزایش میزان مصرف انرژی، به سوزاندن چربی کمک می‌کند. همچنین، ورزش می‌تواند حساسیت بدن به انسولین را بهبود بخشد که این امر به تنظیم قند خون و کاهش ذخیره چربی کمک می‌کند.
"سلامتی واقعی فراتر از وزن کم است. داشتن بافت چربی سالم و عملکردی، کلید یک زندگی طولانی و شاد است." - جفری هوروویتز